دانستن اینکه بخشش هم احکامی دارد و شرایطی، شاید تا حدودی عجیب باشد؛ از اینرو پرداختن به این موضوع، با توجه به رایج بودن و در عین حال ناشناخته بودن آن، ضروری به نظرمیرسد. ازطرفی باید دید زن و شوهر که رابطه نسبی با یکدیگر ندارند و از ارحام یکدیگر محسوب نمیشوند، حکم هبهشان و رجوع از آن چیست؟
هبه و بخشش مال، به عنوان یکی از مسائل مبتلابهی است که در مراحل و شرایط مختلف به تناسب موقعیتهای گوناگون؛ بهویژه در زندگی مشترک با آن مواجهیم.
به گزارش مهرخانه، دانستن اینکه بخشش هم احکامی دارد و شرایطی، شاید تا حدودی عجیب باشد؛ از اینرو پرداختن به این موضوع، با توجه به رایج بودن و در عین حال ناشناخته بودن آن، ضروری به نظرمیرسد. ازطرفی باید دید زن و شوهر که رابطه نسبی با یکدیگر ندارند و از ارحام یکدیگر محسوب نمیشوند، حکم هبهشان و رجوع از آن چیست؟
سؤال: رجوع از (پس گرفتن) هبه (مالی که به دیگری بخشیدهایم) چه حکمی دارد؟
پاسخ: حضرات آیات بهجت، فاضل لنکرانی، وحیدخراسانی و مکارمشیرازی، معتقدند که رجوع از هبه جایز است؛ مگر در موارد ذیل:
1. هبه به یکی از ذیرحم (بستگان نسبی) باشد.
2. هبه معوضه باشد؛ یعنی در عوض هبه چیزی از طرف گرفته باشد.
3. مالی که هبه شده است به حال خود باقی نمانده باشد و تغییر یافته باشد؛ مانند لباسی هدیهشدهای که رنگ یا تزیین شود، یا پارچهای که دوخته شده باشد.
حضرات آیات بهجت، فاضللنکرانی و مکارمشیرازی اصل دیگری را نیز شرط میدانند: هدیه به قصد قربهالیالله و ثواب داده شده باشد.
همچنین آیتالله مکارمشیرازی فوت هبهکننده؛ و آیات عظام بهجت و فاضللنکرانی، فوت هبهکننده یا هبهگیرنده را نیز جزو مواردی میدانند که رجوع از هبه جایز نیست.
البته برخی مراجع مانند آیتالله وحیدخراسانی، شروط دیگری مانند تلفشدن هبه و یا انتقال آن به فردی دیگر را نیز از عواملی میدانند که مانع رجوع در هبه است.
هبه ایام زوجیت
سؤال: اگر مرد به همسرش یا زن به شوهرش هدیهای بدهد، آیا میتواند آن را پس بگیرد؟
پاسخ: از نظر حضرات آیات وحیدخراسانی و فاضللنکرانی، پس گرفتن هدیهای که زوجین به یکدیگر میدهند، مانعی ندارد؛ اما عدهای از فقها مانند آیتالله بهجت این عمل را خلاف احتیاط و یا مانند حضرات آیات مکارمشیرازی و فاضللنکرانی آن را مکروه دانستهاند و چنانچه در شروط رجوع گفته شد، اگر زن تصرف مالکانهای در هدایا داشته باشد، به عنوان مثال طلا را تعویض کرده باشد، به فتوای آیتالله مکارمشیرازی، حق رجوعی باقی نخواهند ماند؛ همچنین آیتالله خامنهای معتقدند که حکم به ملکیت آن اموال داده خواهد شد.
سؤال: ميخواستم بدانم که طلايي که خانواده داماد سر عقد به عروس هديه ميدهند، متعلق به عروس است يا به داماد؟ و آيا هدايايى که در طول زندگى زناشويى زن و شوهر به آنان هديه مىشود، ملک شوهر است يا زن و يا هر دو؟
پاسخ: به فتوای حضرات آیات خامنهای و سیستانی، اگر این هدایا بنابر عادت مورد استفاده زنان قرار میگیرد، متعلق به زوجه است، ولی اگر از اموالی باشد که مانند سکه اشتراکی است، باید از روی قراین معلوم شود.
سؤال: آيا در صورتىکه مردى زنش را طلاق دهد، جايز است آن زن اموالى را که خانوادهاش هنگام ازدواج به او دادهاند (مانند فرش، رختخواب، لباس و مانند اينها) از شوهرش مطالبه کند؟
پاسخ: حضرات آیات خامنهای و بهجت فرمودهاند که اگر از اشيايى باشند که زن از خانوادهاش گرفته و يا از چيزهاى شخصى باشند که براى خودش خريده و يا به شخص او هبه شده باشند، ملک اوست و در صورتىکه موجود باشند حق دارد آنها را از شوهرش مطالبه کند، ولى اگر از چيزهايى باشند که از طرف خانواده يا اقوام او به دامادشان که شوهر اوست، هديه شده باشند، نمىتواند آنها را از شوهرش مطالبه کند، بلکه اختيار اين قبيل اموال در دست کسى است که آنها را به زوج هديه کرده است، که اگر عين آنها باقى مانده و زوج هم از ارحام آنان نباشد، جايز است هديهکننده، هبه را فسخ کند و آن مال را پس بگيرد.
انتهای پیام/ 930623
برچسب ها: زنان ، زندگی مشترک ، احکام ، خانواده ، استفتا ، فتوا ، اسلام ، احکام اسلامی ، هبه ، هدیه ، مرجع تقلید
کتابخانه ای پر از مطالب خواندنی و دیدنی ...برچسب : نظر فقها راجع به موسیقی, نویسنده : mfzmma بازدید : 55